Szlak Orlich Gniazd to jedna z najpiękniejszych tras turystycznych w Polsce, prowadząca przez malownicze krajobrazy Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Charakterystyczne ostańce i skały z okresu jury tworzą niepowtarzalny krajobraz, który od wieków inspiruje artystów i przyciąga turystów. Jedną z największych atrakcji na szlaku jest niewątpliwie Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu, zwany „Perłą Jury Krakowsko-Częstochowskiej”. Podczas przemierzania Szlaku Orlich Gniazd wraz z moją koleżanką Natalią, mieliśmy okazję odkrywać tajemnice i legendy związane z tym ciekawym miejscem.
Historia Zamku Ogrodzieniec w Podzamczu
Początki historii Zamku Ogrodzieniec sięga czasów Kazimierza Wielkiego, jednego z najbardziej znaczących polskich monarchów. To właśnie za jego panowania, w miejscu wcześniejszej drewnianej wartowni, powstał zamek, który doskonale wpisywał się w otaczający go krajobraz. Zamek był sprytnie wkomponowany w naturę: z trzech stron osłaniały go wysokie skały, stanowiąc naturalną obronę, a od czwartej strony wzniesiono wysoki, kamienny mur, wzmacniając tym samym jego pozycję. Ta średniowieczna forteca, zbudowana w XIV wieku, była świadkiem wielu wydarzeń, od chwalebnych bitew, po mroczne intrygi i romanse.
W późniejszych latach Kazimierz Wielki oddał zamek w dzierżawę marszałkowi Przedborowi z Brzezia, który rozbudował warownię. Z czasem Zamek Ogrodzieniec trafił w ręce różnych rodów, a każdy z właścicieli zostawiał swoje piętno na jego historii. Wśród kolejnych posiadaczy warowni byli między innymi Włodkowie herbu Sulima, którzy posiadali zamek przez prawie 100 lat, a także rodzina Bonerów, bogatych kupców z Krakowa, którzy dokonali znaczących prac budowlanych. Jednak najbardziej znaczącą postacią w historii zamku był prawdopodobnie Stanisław Warszycki, kasztelan krakowski, który odbudował go po zniszczeniach potopu szwedzkiego.
W swojej historii Zamek Ogrodzieniec niestety nie miał szczęścia do spokojnych czasów. Został spalony i zniszczony zarówno podczas Potopu, jak i Wielkiej Wojny Północnej. Po tych burzliwych wydarzeniach nie odzyskał już dawnej świetności. W późniejszych latach, gdy trafił w ręce kolejnych właścicieli, takich jak Tomasz Jakliński i Ludwik Kozłowski, nikt nie troszczył się o jego odbudowę. Zamiast tego, zamek niszczał, a jego kamienie były wykorzystywane jako budulec. Ostatecznie, po 1944 roku, przeszedł na własność państwa, a w 1973 roku został udostępniony do zwiedzania, pozwalając turystom odkrywać jego tajemnice.
Zamek Ogrodzieniec w filmach i serialach
Zamek w Ogrodzieńcu od dawna fascynuje nie tylko turystów, ale także twórców filmowych i muzycznych. Jego malownicze położenie, tajemnicza atmosfera i bogata historia sprawiły, że stał się on popularną lokacją dla wielu produkcji. Już w 1973 roku zamek gościł ekipę filmową serialu „Janosik”, gdzie jego mury stały się tłem dla przygód słynnego zbójnika. Siedem lat później, w 1980 roku, na zamku kręcono film „Rycerz” w reżyserii Lecha Majewskiego, który przenosi widzów w czasy średniowiecza.
Zamek Ogrodzieniec zyskał również międzynarodową sławę dzięki zespołowi Iron Maiden. To właśnie tutaj nakręcono teledysk do utworu „Live After Death”, który do dziś jest uznawany za jeden z najlepszych teledysków tego gatunku. Zamek Ogrodzieniec wcielił się w mroczną, gotycką scenerię, doskonale oddając klimat muzyki zespołu. Jednak najbardziej znanym filmem, który wykorzystał Zamek w Ogrodzieńcu, jest „Zemsta” w reżyserii Andrzeja Wajdy z 2001 roku. Dla potrzeb filmu zbudowano tutaj dekoracje, które do dziś można podziwiać, stanowiąc dodatkową atrakcję dla turystów.
A w 2019 roku Zamek Ogrodzieniec stał się areną dla jednej ze słynnych scen serialu „Wiedźmin” produkcji Netflixa. Bitwa pod Sodden, która rozegrała się na jego murach, zapadła widzom w pamięć, łącząc fantasy z malowniczym polskim krajobrazem. Zamek Ogrodzieniec udowodnił, że jest uniwersalną lokacją, która może służyć różnym rodzajom opowieści, od historii, po fantasy i muzykę.
Legendy związane z Zamkiem Ogrodzieniec
Mury Zamku Ogrodzieniec skrywają wiele tajemnic i legend, które przez wieki były przekazywane z ust do ust, dodając temu miejscu nutkę magii i tajemniczości. Jedna z najbardziej znanych legend jest związana z postacią Stanisława Warszyckiego, okrutnego właściciela zamku, który miał zamurować żywcem jedną ze swoich żon. Według opowieści, Warszycki został porwany przez diabła do piekła, a jego duch powraca na zamek pod postacią ogromnego, czarnego psa z łańcuchem. Okoliczni mieszkańcy twierdzą, że nocą można usłyszeć pobrzękiwanie łańcucha i warczenie, a konie odmawiają przejścia przez zamkową bramę. Ta legenda Zamku Ogrodzieniec odzwierciedla mroczną stronę historii tego miejsca i stanowi ostrzeżenie przed chciwością i okrucieństwem.
Kolejna opowieść dotyczy dwóch braci, którzy władając zamkiem, szybko się wzbogacili, ale krzywdząc przy tym wielu ludzi. W swoim testamencie nakazali pochować siebie na dziedzińcu zamkowym, a ich groby miały być strzeżone przez rycerzy. Okazało się, że mieli rację, gdyż już pierwszej nocy ich groby zaczęły nawiedzać duchy skrzywdzonych osób. Rycerze, aby odstraszyć zjawy, musieli zanurzać miecze w wodzie święconej, a według niektórych, do dziś nocą można zobaczyć duchy rycerzy walczące ze zjawami.
Zamek Ogrodzieniec jest także sceną romantycznej, ale tragicznej historii miłości. Opowieść dotyczy pięknej córki Stanisława Bonera, Olimpii, która zakochała się w Stanisławie Kmicie. Ich miłość była jednak przeklęta z powodu różnic religijnych, a ojciec Olimpii, zwolennik protestantyzmu, nie aprobował tego związku. Kiedy Kmita wyjechał na wojnę, ojciec przechwytywał ich listy, a ostatecznie wysłał fałszywy list, który zrozpaczonego Kmicica skłonił do samobójstwa. Olimpia, dowiedziawszy się o intrydze ojca i śmierci ukochanego, rzuciła się z okna wieży. Do dziś jej duch, ubrany w białą suknię, spaceruje po zamkowych blankach. Ta legenda Zamku Ogrodzieniec jest smutną przypowieścią o sile miłości, ale i o tym, jak uprzedzenia i chęć kontroli mogą prowadzić do tragedii.
Zamek Ogrodzieniec — wrażenia ze zwiedzania
Podczas wizyty na zamku, nie mogłem oprzeć się mieszanym uczuciom. Z jednej strony, sam zamek jest naprawdę przepiękny i robi ogromne wrażenie. Jego malownicze położenie wśród skał, bogata historia i otaczająca go tajemnicza atmosfera sprawiają, że jest to miejsce naprawdę warte odwiedzenia. Jednak z drugiej strony, nie mogłem nie zauważyć licznych straganów i budek, które stanęły w drodze do zamku. Ich obecność psuła klimat i estetykę tego miejsca, przypominając bardziej nadmorską promenadę niż szlaku wśród malowniczych skał.
Brzydka architektura, wątpliwej jakości towary i irytująca muzyka tworzyły zgrzyt w porównaniu z urokiem zamku. Zrozumiałe jest, że turyści potrzebują miejsc, gdzie mogą kupić pamiątki czy posilić się w podróży. Jednak mam wrażenie, że można to zrobić w sposób bardziej estetyczny i z poszanowaniem otoczenia. Mam nadzieję, że w przyszłości uda się znaleźć rozwiązanie, które pozwoli zachować urok Zamku Ogrodzieniec i jednocześnie zapewnić turystom potrzebne udogodnienia, bez naruszania piękna tego miejsca.
Zamek Ogrodzieniec — Bilety
Atrakcja ta jest otwarta dla zwiedzających przez cały rok, oferując turystom szansę na odkrywanie tajemnic i historii zamku. Aby zwiedzić to miejsce, należy kupić bilet do Zamku Ogrodzieniec, który daje dostęp do wyznaczonych tras turystycznych, w tym do Sali Tortur i Baszty Kredencerskiej. Cena wstęp do Zamku Ogrodzieniec wynosi 26 złotych za bilet normalny, natomiast bilet ulgowy jest dostępny za 18 złotych.
Dla tych, którzy chcą w pełni zanurzyć się w średniowieczny klimat, dostępny jest bilet łączony, obejmujący zarówno Zamek Ogrodzieniec, jak i Gród na Górze Birów, położony 1,5 kilometra od zamku. Ta rekonstrukcja drewnianego grodu królewskiego pozwala przenieść się w czasie i poznać życie naszych przodków. Bilet normalny na oba obiekty kosztuje 34 złote, a ulgowy 24 złote.
