Zamek Bolków – perła Dolnego Śląska, którą warto odwiedzić

Dolny Śląsk to prawdziwa kraina zamków – średniowiecznych warowni, renesansowych rezydencji i malowniczych ruin. Pod koniec lata, wraz z przyjaciółmi, wybraliśmy się na zwiedzanie Zamku Książ, który zrobił na nas tak wielkie wrażenie, że postanowiliśmy poznać również inne dolnośląskie zamki. Wybór padł na Zamek Bolków – majestatyczną warownię górującą nad miastem, która przyciąga wzrok swoją charakterystyczną wieżą dziobową. Choć mniej znany niż Książ, ten XIII-wieczny zabytek ma ciekawą historię i wiele do zaoferowania zwiedzającym. Dziś zabiorę Was w podróż przez wieki istnienia tej niezwykłej budowli, opowiem o jej burzliwych dziejach, przedstawię znajdujące się tu muzeum i podzielę się praktycznymi wskazówkami dla odwiedzających. Po lekturze tekstu z pewnością wpiszecie Zamek Bolków na swoją listę miejsc do odwiedzenia na Dolnym Śląsku.

Zamek w Bolkowie i jego położenie

Zamek Bolków wznosi się dumnie na Zamkowym Wzgórzu (396 m n.p.m.), dominując nad malowniczą panoramą miasta. Położony jest w strategicznym miejscu – od strony rzeki Nysy Szalonej jego zbocze opada stromym, 90-metrowym urwiskiem, podczas gdy wschodnia część wzgórza łagodnie schodzi w stronę zabudowań miejskich.

Ta jedna z najciekawszych atrakcji Dolnego Śląska zajmuje imponującą powierzchnię 7600 m² i należy do typu zamków wyżynnych. Z murów warowni rozciąga się wspaniały widok na Góry Kaczawskie i Sudety Środkowe. Wybór lokalizacji nie był przypadkowy – twierdza stanowiła ważny punkt kontrolny na szlaku handlowym prowadzącym z Czech przez Sudety na Śląsk.

Historia Zamku Bolków

Historia Zamku Bolków sięga XIII wieku, kiedy to pierwsze wzmianki o warowni pojawiły się w 1277 roku za sprawą księcia legnickiego Bolesława II Rogatki. Jednak prawdziwy rozkwit zamku rozpoczął się dopiero za panowania jego syna, Bolka I Surowego, który znacząco rozbudował twierdzę, otaczając ją potężnymi murami obronnymi i systemem bram.

To właśnie za czasów Bolka I powstała charakterystyczna wieża dziobowa – jedyna taka konstrukcja w Polsce. Mierząca 25 metrów budowla nie tylko broniła zamku, ale też pełniła rolę więzienia – w jej przyziemiu znajdował się osławiony loch głodowy, gdzie zsyłano skazańców.

Kolejni władcy, Bernard Świdnicki i Bolko II Mały, również przyczynili się do rozwoju warowni. Pod ich rządami Zamek w Bolkowie stał się najpotężniejszą twierdzą na Śląsku i pełnił funkcję książęcego skarbca. Z tego okresu zachowały się niektóre elementy architektoniczne, między innymi portale na parterze i unikatowe okno w kształcie koniczyny.

Po śmierci Bolka II w 1368 roku zamek przeszedł pod władzę Korony Czeskiej. Największe zmiany przyniósł wiek XVI, kiedy to architekt Jakub Parr kierował rozbudową warowni. Powstał wtedy renesansowy Dom Niewiast, a fortyfikacje zostały przystosowane do użycia broni palnej.

Zamek niejednokrotnie był świadkiem burzliwych wydarzeń. W 1463 roku zdobył go król czeski Jerzy z Podiebradów, osadzając tu później rycerza Jana z Czernej, który zasłynął z rozbojów. Pięć lat później rozwścieczeni mieszkańcy okolicznych miast zdobyli Zamek w Bolkowie, a samego rycerza powiesili na wieży. Ostatni poważny konflikt rozegrał się podczas wojny trzydziestoletniej, gdy w 1646 roku Szwedzi zdobyli warownię, znacznie ją uszkadzając.

W 1703 roku zamek kupili Cystersi z Krzeszowa, jednak po sekularyzacji zakonu w 1810 roku przeszedł we władanie państwa pruskiego. Opuszczony, zaczął popadać w ruinę. Na szczęście w XX wieku rozpoczęto prace zabezpieczające, które z przerwami trwają do dziś, pozwalając nam podziwiać tę wyjątkową budowlę.

Zwiedzanie Zamku w Bolkowie

Zwiedzanie Zamku Bolków najlepiej rozpocząć od dziedzińca głównego, skąd od razu rzuca się w oczy najbardziej charakterystyczny element warowni – wieża dziobowa. Ta unikatowa w skali Polski konstrukcja wznosi się na wysokość 25 metrów i ma niezwykły, kroplisty kształt z charakterystycznym „dziobem”. Taka forma nie była przypadkowa – dziób miał za zadanie odbijać pociski i chronić wieżę przed ostrzałem artyleryjskim.

Wejście na szczyt wieży wymaga nieco wysiłku – trzeba pokonać strome, wąskie schody umieszczone wewnątrz grubego na 4,5 metra muru. Jednak trud wspinaczki wynagradza przepiękna panorama – z góry rozciąga się widok na Góry Kaczawskie, Sudety Środkowe i malowniczo położone miasto Bolków. W przyziemiu wieży znajduje się wspomniany wcześniej loch głodowy, do którego zrzucano skazańców.

Widok z wieży na zamek

Podczas spaceru po zamkowych murach warto zwrócić uwagę na zachowane elementy gotyckiej architektury. Szczególnie cenne są portale na parterze, dwudzielne okno wychodzące na dziedziniec oraz wyjątkowe okienko w kształcie koniczyny. Dodatkową atrakcją Zamku w Bolkowie jest odkryte niedawno podczas prac archeologicznych najstarsze okno w Polsce, liczące ponad 700 lat.

W odrestaurowanym Domu Niewiast mieści się muzeum zamkowe z ciekawą ekspozycją stałą i czasowymi wystawami, ale o tym opowiem w dalszej części wpisu. Podczas zwiedzania warto też zajrzeć na zewnętrzne dziedzińce i przyjrzeć się systemowi fortyfikacji z bastejami, który chronił warownię przed atakami z bronią palną.

Atrakcje w Zamku Bolków

Na zamku regularnie odbywają się wydarzenia historyczne organizowane przez Bractwo Rycerskie Zamku Bolków. Podczas turniejów rycerskich i pokazów rzemiosła można przenieść się w czasie i zobaczyć, jak wyglądało średniowieczne życie. Jednak największym wydarzeniem jest Castle Party Festival, który od lat przyciąga miłośników muzyki gotyckiej z całej Europy. W lipcu zamkowe mury wypełniają się muzyką, a przestrzeń wokół warowni zamienia się w miejsce spotkań fanów alternatywnej kultury.

Na terenie zamku działa również niewielki bar, gdzie można odpocząć po zwiedzaniu. Dla osób potrzebujących stałego kontaktu ze światem udostępniono bezpłatną sieć Wi-Fi. Zamek jest dostępny do zwiedzania przez cały rok, choć godziny otwarcia różnią się w zależności od sezonu, dlatego najlepiej sprawdzić je na stronie internetowej zamek-bolkow.info.pl

Muzeum Bolków

Muzeum na Zamku Bolków, będące oddziałem Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze, mieści się w odrestaurowanym Domu Niewiast. Historia muzeum sięga początku XX wieku, gdy z inicjatywy Bolkowskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami utworzono pierwszą wystawę w odnowionym renesansowym budynku.

Dziś na pierwszym piętrze muzeum znajduje się stała ekspozycja poświęcona budownictwu obronnemu księstwa Świdnicko-Jaworskiego. Wystawa przybliża zwiedzającym system fortyfikacji, który chronił średniowieczny Śląsk. Na parterze regularnie organizowane są wystawy czasowe o różnorodnej tematyce – od historycznych po artystyczne. Warto wspomnieć, że muzeum stale pracuje nad powiększaniem swojej kolekcji, odtwarzając dawne zbiory dzięki zaangażowaniu pracowników i wsparciu miłośników historii.

Zamek Bolków: bilety i praktyczne informacje

Ceny biletów na Zamek Bolków są przystępne – bilet normalny kosztuje 20 złotych, a ulgowy 15 złotych. Posiadacze Karty Dużej Rodziny mogą liczyć na zniżki. W poniedziałki wstęp na zamek jest bezpłatny, ale warto pamiętać, że sale wystawowe są wtedy nieczynne.

Jak dojechać do Zamku Bolków? Warownia znajduje się przy ulicy Bolka w samym centrum miasta. Podróżując samochodem, najlepiej kierować się drogą ekspresową S3 na trasie Jelenia Góra – Wrocław, a następnie zjechać na Bolków. Pod zamkiem znajduje się niewielki parking, gdzie można zostawić samochód – opłata to 3 złote za godzinę. Alternatywnie można skorzystać z darmowych parkingów miejskich, które znajdują się około 300 metrów od zamku.

Zamek jest otwarty przez cały rok, jednak godziny zwiedzania różnią się w zależności od sezonu. Na zwiedzanie całego kompleksu warto zarezerwować około 1-2 godzin. Podczas spaceru po zamku można skorzystać z małego baru, gdzie serwowane są napoje i przekąski. W sezonie letnim działa także punkt z lodami.

Warto wiedzieć, że na terenie zamku dostępne jest bezpłatne Wi-Fi. Dla grup zorganizowanych istnieje możliwość zamówienia przewodnika, jednak należy to zgłosić z wyprzedzeniem. Planując wizytę w Zamku Bolków, zalecam zabranie wygodnego obuwia na zwiedzanie – zamkowe schody są strome, a nawierzchnia jest dość nierówna.

Zamek Bolków na mapie